coeliakie

Mijn verhaal over de gunstige effecten van het AIP-dieet op coeliakie

machiel
8 augustus 2023

De voor mij bekendste auto-immuunziekte is coeliakie; dit omdat ikzelf coeliakie heb gekregen op latere leeftijd. In deze blog wil ik graag ingaan op wat coeliakie is, welke symptomen mensen met coeliakie vaak ervaren en hoe het AIP-dieet de coeliakie-klachten voor mij heeft verminderd.

Wat is coeliakie?

Coeliakie staat ook wel bekend als glutenintolerantie. Het is een auto-immuunziekte, waarbij het immuunsysteem negatief reageert op gluten. Gluten zijn eiwitten, die voorkomen in tarwe, rogge, gerst en spelt. Toen ik gediagnosticeerd werd met coeliakie, kreeg ik een verwijzing om een strikt glutenvrij dieet te volgen. Een gezond persoon heeft zogeheten ontstekingswaardes van <7. Ik had op enig moment door de beschadigde darmvlokken ontstekingswaardes in de darm van boven de 70. Gelukkig zijn die waarden bij mij teruggebracht naar een normale waarde van weer ‘onder de 7’ en bij een medisch onderzoek bleek dat mijn beschadigde darmvlokken weer aan het aangroeien waren.

Het ontstaan van gluten intolerantie

In vroegere tijden, met name in de middeleeuwen, had ongeveer de helft van de bevolking in West-Europa het zogeheten HLA-DQ2 of HLA-DQ8 gen. Het HLA-systeem is een groep van eiwitten op het oppervlak van de cellen, die betrokken zijn bij het reguleren van het immuunsysteem en het beschermen van het lichaam tegen infecties en ziektes. Mensen met coeliakie kunnen bepaalde varianten van het HLA-DQ2 of HLA-DQ8 gen hebben, die hen vatbaar maken voor glutenintolerantie. Deze genen produceren specifieke eiwitten die helpen bij het verwerken van gluten in het lichaam. Als het immuunsysteem van iemand met deze genen gluten als een vreemde stof herkent, kan dat een ontstekingsreactie veroorzaken die de dunne darm irriteert en de opname van de voedingsstoffen belemmert. Hierdoor valt je lichaam als het ware zichzelf aan en daarom wordt coeliakie aangeduid als een auto-immuunziekte.

Coeliakie symptomen

De symptomen van Coeliakie zijn breed. Dit omdat onze darmen de basis vormt voor ons hele spijsverteringssysteem. In de woorden van de oude filosoof Hippocrates: ‘Alle ziekten beginnen in de darmen’. Voeding is ons medicijn, maar als dat medicijn niet meer goed wordt opgenomen door onze darmen voelen wij ons niet goed. Kortom, als je iets eet waardoor je jezelf niet lekker voelt, heeft dit zowel lichamelijke als mentale gevolgen. De meest bekende coeliakie klachten zijn:

  • Buikpijn en krampen, omdat je darm niet goed voeding kan opnemen.
  • Opgeblazen gevoel, omdat je mogelijk meer voeding intoleranties dan alleen een gluten intolerantie hebt.
  • Diarree of constipatie, omdat je mogelijk meer intoleranties dan alleen gluten hebt.
  • Vermoeidheid en zwakte, omdat je lichaam voeding niet goed op neemt.
  • Gewichtsverlies, omdat je lichaam voeding niet juist kan omzetten naar energie.
  • Bloedarmoede, omdat mensen met coeliakie vaak ook een lekkende darm hebben; ook wel bekend als ‘intestinale permeabiliteit’ waarbij de darmwand te doorlaatbaar wordt en ongewenste stoffen en bacteriën, virussen en voedseldeeltjes in de bloedbaan terecht komen.
  • Botpijn of botbreuken, omdat bij verkeerde voeding vitamines/mineralen niet goed opgenomen kunnen worden.
  • Misselijkheid en braken, omdat het lichaam niet goed reageert op de voeding.
  • Huiduitslag, omdat het lichaam de voeding afstoot.
  • Depressie, angst, moe en andere mentale/emotionele klachten, omdat je lichaam niet de juiste voeding krijgt;

Glutenvrij eten niet altijd de uitkomst

Zelf kreeg ik coeliakie op 22-jarige leeftijd. Eerst ging ik ervan uit dat ik er weer bovenop kon komen met enkel een glutenvrij dieet. Echter, ik merkte al snel dat ik ook niet goed reageerde bij het eten van glutenvrije producten zoals mais, haver, rijst of boekweit. Ik heb daarom diverse diëten geprobeerd. Tevens bleek bij onderzoek dat ik (helaas) ook allergisch was voor lactose, soja en peulvruchten. Dan weet je op enig moment niet meer wat nu een juist voedingspatroon is en wat je wel kan eten om jezelf goed te voelen.

Coeliakie en meer allergieën op latere leeftijd

Er is dan ook een verband tussen het krijgen van coeliakie op latere leeftijd en allergieën. Personen die op latere leeftijd gediagnosticeerd worden met gluten intolerantie, hebben vaak meer allergieën dan degenen die deze diagnose op jongere leeftijd krijgen. Dit heeft er mee te maken dat coeliakie een auto-immuunziekte is, die als het ware het eigen weefsel van het lichaam aanvalt in plaats van externe indringers zoals virussen of bacteriën. Door ontstekingsreacties en beschadiging aan een meer volwassen darmwand, is het mogelijk dat er meer gevoeligheid voor andere allergieën plaatsvindt. Dit, omdat mensen met glutenintolerantie vaak intestinale darm-permeabiliteit hebben waardoor virussen/bacteriën in de bloedbaan terecht komen. Hierdoor wordt het immuunsysteem geactiveerd en kunnen er meer allergische reacties ontstaan.

Dit hielp mij bij coeliakie

Er is geen genezing voor coeliakie; je zult met je klachten moeten leren leven. Dit antwoord heb ik vaak te horen gekregen, terwijl ik rondliep met bovenstaande glutenintolerantie symptomen. Daarnaast had ik ook het gevoel dat alles wat ik at mijn energie deed verminderen. Ik bleef namelijk afvallen, kreeg gevoelsmatig geen rust en mijn mentale gesteldheid werd er niet beter op. De diëten die ik heb geprobeerd zijn: Keto, FODMAP, SCD, (specific carbohydrate diet), vegan en vegetarisch. Echter, door mijn allergieën reageerde ik helaas niet goed op verschillende voedingsmiddelen. Mijn energieniveau was laag, ik voelde mij prikkelbaar, had last van een opgeblazen buik en darmproblemen. Daardoor ben ik op zoek gegaan naar een dieet dat me hierin zou kunnen ondersteunen.

Het AIP-dieet en coeliakie

In deze zoektocht ben ik bij het zogeheten ‘Auto Immuun Protocol Paleo’-dieet uitgekomen.

De afgelopen 50 jaar zijn namelijk veel voedingsproducten bewerkt. Dit heeft ervoor gezorgd dat mensen met een gevoelig immuunsysteem anders reageren op bewerkte voeding of voeding met zogeheten anti-nutriënten. Door voornamelijk die bewerkte voeding te mijden en meer ‘ontstekingsremmende’ voeding te eten zouden ontstekingswaardes kunnen verminderen. Het AIP-dieet bestond uit deze ontstekingsremmende voedingswaren. Door het AIP dieet begon ik mijzelf fysiek als mentaal steeds beter te voelen. Dat stimuleerde mij om AIP-gerelateerde recepten te achterhalen om zo een breed scala van deze voeding uit te proberen. Dat heeft voor mij goed uitgepakt, want, zoals gezegd, mijn te hoge ontstekingswaarden kwamen weer binnen de normale norm en ik voelde meer weer fit en gezond. Deze hoge ontstekingswaarden kunnen ook veroorzaakt worden door het vaak slechte voedsel binnen onze consumptiemaatschappij. Lees hierover meer in deze blog. De juiste voeding was voor mij tevens het juiste medicijn.

Een persoonsgericht dieet

Ik merk nadrukkelijk op dat het AIP-dieet uiteraard geen ‘wonderdieet’ is. Het medisch advies van je arts is altijd leidend, want dat is gericht op de persoonlijke klachten van een persoon/ patiënt. Waar ik positieve ervaringen heb opgedaan met het AIP-dieet, kan voor een ander een ander dieet beter en passender zijn. Het is uiteraard wel aan te raden om bij het zoeken naar het juiste dieet met regelmaat je ontstekingswaardes, vitamines en mineralen medisch te laten testen. Het gaat erom dat je bij het ervaren van klachten uitkomt bij het juiste dieet, waardoor iemand zich weer goed voelt. Lees in deze blog meer over hoe het AIP-dieet de balans tussen darmen en brein kan helpen.

Wil je meer weten?

Voor zover je interesse mocht hebben in het AIP-dieet, zou je een kunnen kijken op de website. Aan de hand van de Ja/Nee lijst kun je helemaal zelfstandig aan de slag met het AIP dieet. Met het receptenboek krijg je een goed beeld van het AIP dieet. Indien je meer belangstelling voor het AIP-dieet hebt, kun je ook een consult boeken voor coaching voor een meer persoonsgerichte route binnen het AIP-dieet. Laat voeding weer het medicijn zijn wat het ooit was, want geluk zit in je gezondheid!